Bardzo często nowe, młode zwierzęta w naszych domach – szczenięta, kocięta, a czasem nawet młode gryzonie – przejawiają naturalne skłonności do gryzienia i drapania. Takie zachowania mogą być efektem ciekawości, instynktu łowieckiego, potrzeby poznawania świata czy zwyczajnej zabawy. Chociaż w wielu przypadkach są one typowe dla wieku i etapu rozwoju, to warto nauczyć się, jak je kontrolować, aby zapobiec niepotrzebnym urazom oraz zapewnić spokojne relacje między zwierzęciem a człowiekiem.
Dlaczego młode zwierzęta gryzą i drapią?
- Etap poznawania otoczenia: Młode zwierzęta często poznają świat przy pomocy pyska i łap. Podobnie jak małe dzieci, które wszystko biorą do buzi, szczeniaki i kocięta używają zębów i pazurów, aby dowiedzieć się, co jest miękkie, co twarde, co rusza się i wydaje dźwięk.
- Instynkt łowiecki: U kotów oraz niektórych psów drapanie i gryzienie może wynikać z chęci naśladowania zachowań łowieckich. Młode kocięta często ćwiczą „polowanie” na swoje rodzeństwo, a także na nasze dłonie czy nogi, jeśli damy im taką okazję.
- Wyładowanie energii i stresu: Nadmiar energii, nuda czy nawet stres mogą skłonić zwierzę do intensywnej zabawy z wykorzystaniem zębów i pazurów.
Zapobieganie niepożądanemu zachowaniu
- Wczesna socjalizacja:
Kontakt z innymi zwierzętami oraz ludźmi pomaga młodemu pupilowi nauczyć się kontrolować siłę gryzienia. Szczenięta uczą się w grupie, jak mocno mogą „ugryźć” w zabawie swoje rodzeństwo, aby nie sprawić bólu. Jeśli zwierzę dorasta w izolacji, może nie wykształcić odpowiednich hamulców. - Stały dostęp do zabawek:
Zapewnijmy młodemu zwierzęciu różnorodne, bezpieczne zabawki do gryzienia i drapania – mogą to być pluszaki, sznurki, gryzaki dentystyczne czy drapaki dla kotów. Ważne, aby skierować naturalną potrzebę gryzienia i drapania na przedmioty do tego przeznaczone, a nie na meble czy nasze ręce. - Zorganizowane sesje zabawy:
Zamiast pozwalać, aby zwierzę atakowało nasze dłonie czy stopy podczas codziennych czynności, poświęćmy mu czas na zaplanowaną, aktywną zabawę. Używajmy wędek z piórkami, laserów (w przypadku kotów), piłek i sznurków dla psów. Dzięki temu zwierzę nauczy się, że energia i instynkty łowieckie powinny być wyładowywane na odpowiednich obiektach.
Jak reagować, gdy zwierzę gryzie lub drapie?
- Natychmiastowa reakcja, ale bez agresji:
Gdy kotek lub szczeniak zaatakuje naszą rękę, nie krzyczmy i nie straszmy go. Wystarczy stanowczo powiedzieć „nie” lub wydać krótki, neutralny dźwięk (np. „au!”), po czym delikatnie, ale konsekwentnie przerwać zabawę. Zwierzę z czasem zrozumie, że zabawa ręką kończy się, gdy przesadza z intensywnością. - Konsekwencja:
Jeśli raz pozwolimy na gryzienie naszych palców, a innym razem surowo to potępiamy, zwierzę dostaje sprzeczne sygnały. W efekcie będzie zdezorientowane i nie wyrobi pożądanych nawyków. Ważne jest, aby wszyscy domownicy stosowali te same zasady. - Unikanie zachęt do niewłaściwego zachowania:
Nie bawmy się w „polowanie” własnymi dłońmi, nie zachęcajmy do drapania czy chwytania za ubranie. Jeśli będziemy celowo prowokować zwierzę, trudno je potem winić za naruszenie granic.
Kiedy warto skonsultować się ze specjalistą?
Jeśli pomimo stosowania powyższych metod zachowanie zwierzęcia nie ulega poprawie, a gryzienie i drapanie przybierają na sile, warto skontaktować się z behawiorystą zwierzęcym lub doświadczonym trenerem. Specjalista pomoże zdiagnozować źródło problemu – może ono wynikać z lęków, nieprawidłowej socjalizacji, a czasem nawet z problemów zdrowotnych, np. bólu zębów czy skóry.
Podsumowanie
Gryzienie i drapanie to naturalne zachowania młodych zwierząt, wynikające z ich instynktów, ciekawości oraz chęci poznawania świata. Kluczem do zapanowania nad nimi jest konsekwencja, właściwe kierowanie energią oraz zapewnienie odpowiednich, atrakcyjnych alternatyw w postaci zabawek i zorganizowanych form zabawy. Przy odrobinie cierpliwości i wytrwałości większość młodych zwierząt nauczy się delikatności, stając się nie tylko kochanymi, ale i dobrze ułożonymi towarzyszami na wiele lat.
